23. დაე, ნუ იქნება თქვენთვის დაფარული ის, რომ ჭეშმარიტების მტრები განუწყვეტლივ მოქმედებენ ჭეშმარიტების აღხოცვისათვის. ღმერთი კი ყოველთვის, თვით დაბადებისასაც ქმნილებისა, ევლინებოდა შემოქმედს, ასწავლიდა, თუ როგორ უნდა განედიდებინა ჯეროვნად ღმერთი. მაგრამ როცა სხეულის უძლურებისა და მის წინააღმდეგ მბრძოლი მტრებისგამო ადამიანის სულისკეთილმა მისწრაფებებმა დაკარგეს თავისი ძალა,და ამ მიზეზით ადამიანს უკვე იმის მიღწევაც არ შეეძლო, რაც ბუნებით და დანიშნულებისამებრ არისდამახასიათებელი მისთვის, ხოლო ცოდვებისაგან თავის დახსნა და პირველყოფილ მდგომარეობამდე ამაღლება - მით უმეტეს, არ ძალედვა, - აი, მაშინ ღმერთმა უდიდესი წყალობით მოხედა მას და სჯულისდების მეშვეობით ასწავლა ადამიანს ჭეშმარიტი განდიდება ღმრთისა. მაგრამ რადგანაც ამანაც ვერ უშველა ცოდვისაკენ მიდრეკილ ადამიანს, მაშინ ღმერთმა, მხილველმა იმისა, რომ წყლული სულ უფრო და უფრო მძაფრდება და გადაჭრილ მკურნალობას მოითხოვს, გადაწყვიტა თავისი მხოლოდშობილი ძე გამოეგზავნა ამქვეყნად ჩვენს განსაკურნავად და სახსნელად - იესო ქრისტე, რომელიც არის კიდეც ჩვენი ერთადერთი მკურნალი.
24. მოწყლული სიყვარულით იესო ქრისტესადმი, მე, როცა ჩვენს დროებას მოვიხილავ ხოლმე გონების თვალით, ხან სიხარულით ვივსები, ხანაც ვწუხვარ და ვტირი. მრავალნი ადამიანთაგან კეთილმოშიშების სამოსლით შემოსილან (ანუ ბერ-მონაზონი შექმნილან), მაგრამ მხოლოდ ცალკეულთ თუ გაუკეთებიათ ეს სრულის გულით და მცირედნი შექმნილან ღირსნი სულის ხსნისა, რაიც უფლის მოსვლით შეგვეძინება. და ეს ის მონაზვნები არიან, რომელთა გამოც მე ეგზომ მიხარის. სხვები კი, რომელთაც უგულებელჰყვეს თავიანთი აღთქმა, უფალს რომ მისცეს ამ გზაზე შედგომისას, თავიანთი სხეულის ნებას დაქვემდებარებულან და ბილწ გულისთქმას აყოლილნი მოქმედებენ, რის გამოც უფლის მოსვლა მათთვის მხილება და განკითხვა იქნება. და ეს ის მონაზვნები არიან, რომელნიცუკვე იმაზე ფიქრობენ, ცუდად განმადიდებელნი თავისა, ეს რა დიდი ხანია ვიღვწითო, და ამის გამო სულით დაცემულან, გაუძარცვიათ კეთილმოშიშების სამოსი და მუნჯებს დამსგავსებიან. და ესენიც ის მონაზვნები არიან, რომელთა გამოც მე ვიგლოვ და ვიტყებ, იმიტომ, რომ უფლისა ჩვენის იესო ქრისტეს მეორედ მოსვლა მათთვისც განსასჯელად იქმნება.
25. მე მთელი ჩემი ძალისხმევით ვლოცულობ ხოლმე თქვენთვის ღმერთის წინაშე, რათა მან თქვენს გულებში წმიდა ცეცხლო აღაგზნოს, ის ცეცხლი, რომლის დასანთებადაც მოვლინებულა უფალი ამქვეყნად, როგორც ამას თვით ამბობს წმიდა სახარებაში: „ცეცხლისა მოვედ მიფენად ქუეყანასა ზედა, და რაი მნებავს, რაითა აწვე აღეგზნეს!“ (ლუკა 12,49).
26. როცა ქარი ზომიერად ქრის და ზღვაზე დიდი ღელვა არ არის, ყოველ მეზღვაურს შეიძლება დიდი წარმოდგენა შეექმნას საკუთარ თავზე და იქადოდეს კიდეც თავისი ხელოვნებით, მაგრამ მხოლოდ ქართა ანაზდეული ცვალებადობის და ამით გამოწვეული დიდი მღელვაარების დროს ვლინდება ხოლმელ ნამდვილად გამოცდილ მესაჭეთა ხელოვნება.
27. ვისაც ნამდვილად აქვს უფლის შიში და მის მიერ მოცემულ მცნებებსაც აღასრულებს - სწორედ იგია ჭეშმარიტი მონა ღმრთისა. მაგრამ ეს მონება, რომელშიც ჩვენც ვართ, არ არის მონობა, არამედ მართლის ქმნაა და კეთილმოშიშება, რომელსაც ღვთის შვილებამდე მივყევართ. უფალმა ჩვენმა თვით გამოირჩია მოციქულები და სახარების ქადაგება მიანდო მათ. მოციქულთა მიერ მოცემულმა მცნებებმა მშვენიერი მონება დააწესა ჩვენთვის, რათა ჩვენს ყველა ვნებებსა და ბოროტ სურვილებზე გავბატონებულიყავით და სათნოების მშვენიერივე მსახურება აღგვესრულებინა. და როცა ჩვენც შევიმოსებით სათნოებით და ღვთს მადლს მივეახლებით, მაშინ უფალი ჩვენი იესო ქრისტე ჩვენც ისევე მოგვმართავს, როგორც თავის დროზე მოციქულებს უთხრა: „ არღარა გეტყვი თქვენ მონად, რამეთუ მონამან არა იცინ, რასა იქმნ უფალი მისი. ხოლო თქვენ გარქუ მეგობრად, რამეთუ ყოველი რაოდენი მესმა მამისა ჩემისაგან, გაუწყე თქვენ“-ო (იოანე 15,15). სათნოების მადლს შედგომილნი გამოცდილებით შეიცნობენ სულიწმიდის მოძრაობას და თავიანთ სულიერ დაწყობილობასაც გულისხმაჰყოფენ, და როცა შეიცნობენ და გულისხმაპყოფენ ყოველივე ამას, ასე შეჰღაღადებენ უფალს: „...არა მიგვიღებიეს სული იგი მონებისაი, რაითამცა კვალად გვეშინოდა, არამედ მიგვიღებიეს სული იგი შვილებისაი, რომლითა ვღაღადებთ: აბბა მამაო! იგივე სული ეწამების სულსა ამას ჩვენსა, რამეთუ ვართ შვილნი ღმრთისანი“-ო.
28. ღმერთი ყველას წინამძღვარია და ყოველივეს განაგებს თავისი მადლის მოქმედებით. ამიტომაც ნუ იქნებით მცონარე და ნურც სასოებას წარიკვეთთ, დღე და ღამე ღმერთს მოუწოდეთ ხოლმე შესაწევნად თქვენს ლოცვა-ვედრებებში, და სახიერი ღმერთი ზეგარდმო შეწევნას მოგივლენთ იმის შეცნობაში, თუ რა უნდა გააკეთოთ და როგორ მოიქცეთ. არა სცეთ „ძილი თვალთა თქვენთა და ჰრული წამთა თქვენთა და განსვენებაი ხორცთა თქვენთა, ვიდრემდის ჰპოოთ თქვენ საყოფელი უფლისაი და ღმრთისა იაკობისი“ (ფსალმუნი 131,4-5); არამედ საღმრთო მოშურნეობით აღივსეთ და იგულმოდგინეთ იმისთვის, რომ საკუთრი თავი განწმენდილი შესწიროთ ღმერთს მსხვერპლად, რათა მისი ხილვის ღირსი შეიქნათ, რადგან როგორცპავლე მოციქული ამბობს, სიწმიდის გარეშე ვერავინ ვერ იხილავს ღმერთს (ებრ. 12,14).
29. ყველა წმიდანნი უფლისა მიერ, როცა ხედავენ ჩვენს საქმეთ, - რომ მცონარენი ვართ და ჯეროვნად არ გულვმოდგინეობთ ჩვენს ღვაწლში, - იურვიან, იგლოვენ და ტირიან. ხოლო როცა ხედავენ, რომ წესიერად გვიპყრია სჯული და სულიერ სრულყოფილებაშიც ავღორძინდებით, მაშინ მათ უხარით, და ამ სიხარულში გამუწყვეტელ ლოცვა-ვედრებას აღუვლენენ შემოქმედს ჩვენთვის, რათა არ დავკარგოთ ის, რაც გვაქვს დაკიდევ უფრო მეტიც შეგვეძინოს. და უფალიც კმაყოფილია ჩვენი სათნოებითა და კეთილი საქმეებით ისევე, როგორც თავის წმიდანთა მოწმობითა და ლოცვითი ღვაწლით, და ამიტომ კიდევ უფრო გულუხვად აღგვავსებს ჩვენ მადლით.
30. ვინც მთელის სულით და გულით, მთელი თავისი არსებით არ შეიძულებს ყოველივე იმას, რაც ნივთიერი და მიწიერი სხეულისათვის არის დამახასიათებელი, ვინც არ მოიძაგებს ყოველგვარ ხორციელ მოძრაობას და მოქმედებას, და ვინც თავის გონებას ყოველთა მამას არ აღაპყრობას ზეცად, იგი, ამგვარი ადამიანი, ვერ მოიპოვებს სულიერ ხსნას. ხოლო ვინც იქმს ყოველივე ამას და შეიძულებს ყოველივე ამქვეყნიურს, მის შრომასა და ღვაწლს მოწყალედ შეიწყნარებს ჩვენი უფალი, რომელიც უხილავ და უნივთო ცეცხლს მომადლის მის სულს. ამ ცეცხლით დასწვავს მასში არსებულ ყველა ვნებასა და ბილწ გულისწადილს და ამ სახით მთლიანად განსწმედს მის გონებას. და მაშინ, ასეთ ადამიანში დამკვიდრდება უფლისა ჩვენის იესო ქრისტეს სული და მარად მასთან ერთად ჰგიებს, ასწავლის რა ჯეროვან თაყვანისცემას მამისა. მაგრამ ვიდრე ჩვენ თანადავტკბებით ჩვენს ნივთიერ ხსეულთან ერთად ამქვეყნიური სიამეებით, მანამდე ღმერთს მტრები ვართ, მისი ანგელოზებისაც და წმიდანებისა., ჰოდა, ამიტომ გევედრებით თქვენ ყველას, ქრისტესმიერნო ძმანო, გემუდარებით, ნურასდროს ნუ დასცხრებით შრომისაგან და ნუ მოადუნებთ ღვაწლს თქვენს ამაქვეყნიურ ცხოვრებაში! სახელითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესი გთხოვთ მარად იზრუნეთ თქვენი სულიერი ხსნისათვის და ნუ მისცემთ წუთისოფელს ნებას მარადიული ცხოვრება წარგტაცოთ, რომელსაც დასასრული არა აქვს; და ამა ხორციელ სხეულსაც ნუ მისცემთ ნებას წარგტაცოთ ნათლის სამეუფო, უსაზღვრო და ენით უთქმელი. ჭეშმარიტად სამშვინველი ჩემი შეძრწუნებულია ხოლმე და სული ჩემი გაქვავებულია, როცა გავიფიქრებ, რომ ღმერთმა თავისუფლება გვიბოძა არჩევანში, რათა წმიდანთა საქმენი ვირჩიოთ თავისთვის და მხოლოდ კეთილი საქმენი ვქმნათ, ჩვენ კი ვნებათაგან და ბოროტ გულისწადილთაგან დამთვრალთ, მსგავსად ღვინისაგან მთვრალთა, არ გვსურს მაღლად ზეცისაკენ სწრაფვით აღვინთოთ ჩვენი გონება და უზენაესი დიდება მოვიპოვოთ; და არ გვსურს წმიდანთა საქმეებს მივბაძთ, ანუ მათს ნატერფალს მივდიოთ კვალში, რათა მათი საქმეების მემკვიდრენი შევიქნათ და მათთან ერთადვე მოვიპოვოთ საუკუნო მემკვიდრეობა.
31. თქვენ, ძმანო, უდიდესი სიკეთის ღირსი შექმნილხართ, რაკი ეს მადლი მიგიღიათ, თქვენში რომ არის აწ - სურვილი მონაზონური მოღვაწებისა. მაგრამ ამასთანავე ჯერ-არს თქვენთვის იმის სახელით იღვწოდეთ დაუზარებლად, „რომელმან მომხედნა ჩვენ აღმოსავალმან მაღლით“ (ლუკა 1,79), რათა წმიდა და შეუგინებელ მსხვერპლად თანა-ვექმნათ მას. ჩვენ ვიცით, თუ როგორ დაეცა ჩვენი ბუნება თავის თავდაპირველ სიმაღლეთაგან და როგორ აღმოჩნდა იგი დამცირებისა და სიგლახაკის უფსკრულში; მაგრამ ისიც ვუწყით, თუ როგორ ევლინებოდა მას, ჩვენს დაცემულ ბუნებას, ყოვლადმოწყალე ღმერთი მოსეს ხელით დაწერილი თავისი სჯულის საშუალებით, და აგრეთვე სხვა წინასწარმეტყველთა პირით გამოთქმული თავისი ნების საშუალებით; დაბოლოს, კარგად ვიცით ისიც, თუ როგორ მოიმოქმედა ღმერთმა ეს უკანასკნელ ჟამს თავისი მხოლოდშობილი ძის მეშვეობით, ვინც უზენაესი წინამძღვარია ჩვენი მღვდელთმთავრებისა და ჭეშმარიტი მკურნალი ჩვენი, და ვისაც, ერთადერთს, ძალუძს განკურნოს ჩვენი სისიკვდინე სნეულება. ვიცით, რომ მან ჩვენი ბუნება მიიღო, ადამიანის ხორცი შეიმოსა და თავისი ნებით მისცა თავი თვისი ჩვენთვის და ჩვენი ცოდვებისათვის, და ამ სახით, თავისი სიკვდილით გვიხსნა ჩვენ სიკვდილისაგან. მაშ, ჩაუღრმავდით ჩვენი შემოქმედის დადგინებებს და გულმოდგინედ განიხილეთ მისი ბრძანებები, გულისხმა ყავით მისი მოსვლა ჩვენთან შინაგან და გარეგან კაცად, რაიც მას შემდეგ აღესრულა, როცა ჩვენ, მანამდე გონიერნი, უგუნურ ვიქმენით და დავემონეთ ნებას მტრისა - ბოროტის-მოქმედისა, სიცრუის მამისა.
32. რა უსასრულოდ დიდია ბოროტი სულების რაოდენობა და რა ურიცხვია მათგან მომდინარე მზაკვრება-მანქანებანი! ისინი ხომ მას შემდეგაც არ გვანებებენ თავს, როცა დაინახავენ, რომ უკვე შეგვიცვნია ჩვენი ვნებები, ჩვენი შერცხვენა და ვცდილობთ განვერიდოთ ბოროტ საქმეებს, ეშმაკნი რომ შეგვამთხვევენ; როცა იციან, რომ ყურსაც აღარ ვათხოვებთ ხოლმე მათს ბოროტ რჩევებსა და შეგონებებს. და არათუ თავს არ გვანებებენ, არამედ მეტის განძვინებითაც შეუდგებიან ხოლმე თავის ბოროტ საქმეს - ჩვენს ცთუნებას, რადგანაც იციან თავიანთი ხვედრი და მემკვიდრეობა - ჯოჯოხეთი, რაც საბოლოოდ განაჩინა მათთვის ღმერთმა იმის გამო, რომ მათ უკიდურესად შეიძულეს ღმერთი და მოშორდნენ მას. ნეტამც განახვნას უფალმა თვალნი თქვენი გულებისა, და თქვენც დაინახოთ, თუ რა დიდზე-დიდია დემონთა მზაკვარებანი და ყოველდღე რაოდენ მრავალრიცხოვან ბოროტებას მიგვამთხვევენ ისინი! და ნეტამც მოგმადლოთ ყოვლადმოწყალე ღმერთმა მხნე, მღვიძარე გული და სული გონიერებისა, რათა შეიძლოთ ცხოველ და უცოდველ მსხვერპლად მიუძღვნათ ღმერთს საკუთარი თავი - ყველაზე დიდი მსხვერპლი შესაწირავთაგან, და რათა ყოველთვის განიკრძალოთ თავი დემონთა შურისაგან და მათი ბოროტი რჩევებისაგან, მათი ფარული მზაკვარებისაგან და მათი შენიღბული გაბოროტებისაგან, მათი მაცთური სიცრუისაგან და ღვთისმგმობი ზრახვებისაგან, მათი მახვილი შეგონებებისაგან და მართალს შემგვანებული რჩევებისაგან, რომელთაც ისინი ყოველდღე შთაგვიდებენ გულში! ერიდეთ მრისხანებასა და ცილისწამებას, რისკენაც ბოროტი სულები გვიბიძგებენ; ერიდეთ იმას, რომ საკუთარი თავი განიმართლოთ, სხვა კი, მოყვასი, განსაჯოთ და ბოროტს იტყოდეთ ერთმანეთის გამო; ერიდეთ იმას, რომ ერთმანეთთან ტკბილი ენით ისიტყვოთ, გულში კი ამ დროს გაბოროტებულნი იყოთ, რათა არ დაგმოთ გარეგანი თქვენი მოყვასისა, და საკუთარ თავში კი მტაცებელი მხეცი იყოლიოთ; ნუ შეეკამათებით ერთმანეთს, და ნუ აღუდგებით წინ მოყვასს, რათა საკუთარი თავი მაღლად გამოაჩინოთ და სხვებზე მართლად მოჩანდეთ. ყოველი ადამიანი, ვინც სიამოვნებით ტკბება თავისი ბოროტი ზრახვებით, საკუთარი ნებით ეცემა, მსგავსად უკეთური მონისა, რომელიც თანაგრძნობით ხვდება მტრის შეგონებას და, თავს იტყუებს რა, ფიქრიბს მხოლოდ სხვათა დასანახად ქმნული საქმეებით განიმართლოს თავი, გარეგნულად, შინაგანად კი სამკვიდრებელია ბოროტი სულისა, ყოველივე უჯეროს რომ ასწავლის მას. ამგვარი ადამიანის სხეული სამარცხვინო უშვერებითაა აღვსებული,რადგანაც დემონურ ვნებებს ემონება იმის მაგივრად, რომ განდევნოს ისინი თავისაგან. დემონებს არა აქვთ თავისი ხილული სხეული, მაგრამ ჩვენ შევიქნებით ხოლმე მათთვის სხეულებად, როცა სულით მათს ბნელ ზრახვებს ვეზიარებით, რადგან შევიწყნარებთ რა დემონთა ბოროტ ზრახვებს, ამით თვით დემონებსაც ვღებულობთ ჩვენს სულში და სხეულში, რითაც ხილულებად ვხდით მათ.
33. გონიერი და უკვდავი ბუნება არის დაფარული ჩვენს ხრწნად სხეულებში იმისთვის, რომ მასში და მისით გამოავლინოს თავისი მოქმედება.ჰოდა სასაკმევლე საკურთხევლად უნდა ვაქციოთ ეს სხეული, მასში მივიტანოთ მსხვერპლად ყველა ჩვენი ზრახვა და სჯა, ჩვენი ყველა ბოროტი გულისწადილი, წინადავუწყოთ ისინი უფალს, სულით და გულით ავმაღლდეთ მასთან და მთელის არსებით ვევედროთ თავისი უნივთო ცეცხლი მოგვივლინოს ზეგარდმო, რომელიც დასწვავს ყოველივეს, ამ საკურთხეველში მდებარეს და განგვწმედს ჩვენ. და თუ ამგვარად მოხდება, დიდი შიში დაეცემა ჩვენს მოწინააღმდეგეთ, და ისინი ისევე წაწყმდებიან თქვენი ხელით, როგორადაც ელია წინასწარმეტყველის ხელით წაწყმდნენ მისი ბოროტისმყოფელნი (3მეფეთა 18, 25 და ამის შემდგომი). და მაშინ ვიხილავთ სულიერი თვალით კაცს, ამომავალს ღვთაებრივ წყალთაგან, იმას, ვინც იქმს ჩვენზე დიდ წყალობას - სულიერ წვიმას გვაწვიმებს, ანუ დაგვარწყულებს ჩვენ ნუგეშისმცემელი სულით თვისით.
34. ამპარტავნების მიზეზით თავის ზეციურ ხარისხს მოკლებული და დაცემული ეშმაკი განუწყვეტლივ ამძაფრებს ძალისხმევას იმ ადამიანთა დასაღუპად, რომელთაც მთელის არსებით მოსურვებიათ უფალს მიეახლონ, და ამას იმისავე საშუალებით აკეთებს, რითაც თვითონ დაეცა. - ანუ ამპარტავნებითა და ამაო დიდების მოყვარებით. ამითვე გვებრძვიან დემონები, რომლებიც ჩვენს სულებში ამპარტავნების გაღვივებით და სხვა მზაკვარებათა გზით ცდილობენ ღმერთს მოგვაშორონ. გარდა ამისა, სხვა ხერხსაც მიმართავენ ჩვენს წინააღმდეგ: იციან რა, რომ ძმისა და მოყვასის მოყვარულ ადამიანს, უპირველეს ყოვლილსა, ღმერთი უყვარს, ბოროტი სულები ერთმანეთისადმი სიძულვილსშთაგვიდებენ გულში და ხშირად იქამდეც კი მიდიან თავის ამ მზაკვარებაში და იმდენს აღწევენ, რომ ზოგიერთ ჩვენგანს დასანახადაც კი სძაგს თავისი მოყვასი და სულიერი ძმა, ანდა ორიოდ სიტყვის თქმაც არ სურს მის შესაწევნად. მრავალს, ნამდვილად ღირსეულ და დიდ მამას უღვაწია სათნოებისათვის და მრავალნი ღირსეულნივე დამაშვრალან კეთილი საქმეებისათვის, მაგრამ ბოლოს, თავიანთი უგულისხმობით თავი დაუღუპიათ. და სულაც არ იქნება საკვირველი, რომელიმე ჩვენგანსაც რომ დაემართოს იგივე, როცა, ვთქვათ, შრომათაგან დავცხრებით და ვიფიქრებთ, რა ბევრი ქველის საქმე მოგვიმოქმედია სათნოებით აღვსილთო. და აი, თუკი ასეთი საქმე გვეწევა, ვუწყოდეთ, რომ ეშმაკის ამ სნეულებაში ვართ შთავარდნილი - ცუდად განვიდიდებთ თავს და ამპარტავნებას დამონებულნი ვგონებთ, უფალს მივახლებივართ და მის ნათელში ვჰგიებთო. სინამდვილეში კი, თურმე წყვდიადითა ვართ მოცული და განა სხვამ რამ აიძულა უფალი ჩვენი იესო ქრისტე თავის მოწაფეებთან სერობის დასასრულს აღმდგარიყო, „დაედვა სამოსელი თვისი, ...მოერტყა არდაგი, ...წყალი შთაესხა საბანელსა და ეწყო ბანად ფერხთა მოწაფეთა თვისთა“ (იოანე 13,4). თუ არ იმ განზრახვამ, რომ სიმდაბლის მაგალითი მოეცა ჩვენთვის?! დიახ, სიმდაბლე და მორჩილება გამოგვიხატა უფალმა თავისი ამ მოქმედებით საიდუმლო სერობაზე, და გვითხრა, რომ ვისაც სურს ღვთაებრივ სიმაღლეთ ეწიოს და პირველთა შორის იყოს შერაცხილი ღმრთის მიერ, სხვაგვარად ვერ მიაღწევს საწადელს, თუ არ მხოლოდ სიმდაბლით. აკი თავდაპირველადაც ამპარტავნების გამოისობით გარდამოცვივდნენ ზეცით ანგელოზნი - ნათლის სულებიდან ბნელ, ბოროტ სულებად ქცეული ზეციური არსებანი! ამრიგად, თუკი ადამიანში არ იქნება სრული სიმდაბლე და მორჩილება, სიმდაბლე სრული გულით, სრული გონებით, სრული სულით, სრული სამშვინველით და სრული სხეულით, მაშინ ასეთი ადამიანი ცათა სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს.
35. თუკი მართლაც წრფელად გვსურს ჩვენს შემოქმედს შევუდგეთ, აუცილებელია იმისთვისაც ვიღვაწოთ, რომ სული ჩვენი ვნებათაგან და გულისწადილთაგან გავინთავისუფლოთ სულიერი სჯულის თანახმად, რადგანაც ჩვენი ბოროტი საქმეების, ვნებათაგან ტკბობისა და ეშმაკის სხვა მრავალრიცხოვანი საცთურის მიზეზით ძლიერ დასუსტებულია ჩვენი გონიერი ძალა და მიყუჩებულია ჩვენი სულების კეთილი მისწრაფებანი. გულისწადილთა და ვნებათა მიზეზით, ჩვენ რომ შეგვიპყრობენ ხოლმე, აღარ ძალგვიძს ჭეშმარიტი მშვენიერების შეცნობა და ჩვენი სულიერი ბუნების მოთხოვნილებათა დანახვა. და არსით არ არის ჩვენთის ხსნა, თუ არ უფლისა ჩვენის იესო ქრისტეს მიერ, როგორც ამას პავლე მოციქული ბრძანებს: „და ვითარცა-იგი ადამის გამო ყოველნი მოსწყდებიან, ეგრეთცა ქრისტეს მიერ ყოველნი ცხოველ იქმნენ“-ო (1კორ. 15,22). უფალი ჩვენი იესო ქრისტე არის ხსნა და სიცოცხლე ყოველი გონიერი ქმნილებისა რომელიც მის მიერ სახედ და ხატად ღმრთისად დაბადებულა (დაბ. 1,27).
36. ჩვენ უფლის წმიდანთა სახელები გვქვია გაჩენის დღიდან და მათივე სამოსით ვართ შემოსილი ბერ-მონაზვნულ ღვაწლში შესვლის დღიდან, რითაც თავი მოგვაქვს ურწმუნოთა და უძლურ ადამიანთა წინაშე, მაგრამ იმაში კი სულ არ გულსვმოდგინებთ, რომ სათნოებასა და კეთილი საქმეების ქმნაშც მივბაძოთ წმიდანებს. და მე მეშინია, იმ ადამიანების არ ვემსგავსოთ, რომელნიც, პავლე მოციქულის სიტყვით, უკანასკნელ დღეებში იცხოვრებენ ამქვეყნად და რომელთაგანაც განშორებასაც უბრძანებს თავის მოწაფეს ტიმოთეს, რრადგან მათ სხვა მრავალ ბოროტებასთან ერთად, „აქუნდეს ხატი ღმრთის მსახურებისაი და ძალსა მისსა უარჰყოფდნენ“-ო (2ტიმ. 3,5). მაშ, დაე, მოგმადლოთ თქვენ უფალმა გულისხმის-ყოფა იმისა, თუ რას წარმოადგენს თავისი არსით თქვენს მიერ მიღებული ნიჭი სიცოცხლისა, რათა ამ სიცოცხლის სულისმიერი მოქმედებით ღირსი შეიქნათ უხილავი მემკვიდრეობის მიღებისა! რათა ყოველი ჩვენი საქმე , შეძლებისდაგვარად, უფლის საქმის თანხმიერად ვაკეთოთ! აი, ამის ქმნაა ჩვენი მოვალეობა, იმიტომ, რომ ასეთი ქმედება ჩვენი თვდაპირველი ბუნებისთვისაა დამახასიათებელი - ღმერთმა ხომ თავისთვის შეგვქმნა ჩვენ. ასე რომ, უფლის ნების თანახმიერად ცხოვრება არის ჩვენი უმთავრესი მოვალეობა ამქვეყნად, და თვინიერ ამისა სხვა არაფერი არ უნდა მოეთხოვებოდეს ჩვენს სათნოებას. ვინც სრულის სულით და გულით ემსახურება ღმერთს და მთელის არსებით ეძიებს მას, იგი თავის თავდაპირველი ბუნების მიხედვით და უფლის ნების თანახმიერად მოქმედებს; ხოლო ვინც რაიმე ცოდვას სჩადის, იგი გაკიცხვისა და დასჯის ღირსია, იმიტომ, რომ ეს უცხოა მისი თავდაპირველი ბუნებისათვის და უფლის ნებასაც ეწინააღმდეგება.