სწავლანი ქრისტესმიერი ცხოვრებისათვის,
ჩვენი წმიდა მამის ანტონი დიდისა

გამოკრებილნი მისი ვრცელი ქადაგებიდან, რომელიც წმიდა ათანასე ალექსანდრიელის მიერ აღწერილ „ცხოვრებაშია“ მოთავსებული, აგრეთვე მისი 20 ეპისტოლედან და 20 სხვა ქადაგებიდან.

67. უფალსა და მაცხოვარს ჩვენსას იესო ქრისტეს არ უთქვამს, რომ აქ, ამქვეყნიურ ცხოვრებაში მივიღებთ დამსახურებულ საზღაურს შრომათა და ტანჯვათათვის. არამედ მან თქვა, რომ აქ, ამქვეყნად მხოლოდ განსაცდელი, ჭირი, შევიწროვება, გაჭირვება და მწუხარება იქნება ჩვენი ხვედრი, ხოლო საზღაური კი ყოველივე ამისთვის - იმქვეყნიურ ცხოვრებაში მოგვეგება. ცხოვრება ისე ღვაწლთა და საცთურთა გზაა.

68. თუკი თქვენ ყოველივეში მოთმინე იქნებით, მორჩილნი და დამჯერნი თქვენი სულიერი მამებისა, მაშინ უფალი მშვენიერ საზღაურს მოგაგებთ. სიმდაბლე და მორჩილება ის ღვაწლია, რომელიც უპირველეს ყოვლისა იქნება მოხსენიებული უფლის წინაშე, ვინც თავის სულიერ მამას ემორჩილება, იგი ამით უფალს ემორჩილება და მის ნებას აღასრულებს, ხოლო უფლის ყველა მორჩილი ამქვეყნად თავის სულიერ მოძღვარსაც დაემორჩილება.

69. უპირველესად ყოვლისა უფალი ჩვენი იესო ქრისტე ვიწამოთ, თაყვანი ვსცეთ მას და ყოველივეში დავემორჩილოთ; მსი ნება აღვასრულოთ ხოლმე ყოველ ჟამს და ყოველ წამს.

70. უფლის მოშიშებით განვვლოთ ეს წუთისოფელი, რადგან ასეა დაწესებული ჩვენთვის, რომ შიშითა და თრთოლვით მოვიპოვოთ საუკუნო ხსნა, როგორც ამას პავლე მოციქული ამბობს: „...შიშით და ძრწოლით თვისსა ცხორებასა იქმოდეთ“ (ფილიპ. 2,12). უფლის შიში ადამიანის სულისაგან აღმოფხვრის ყოველგვარ მზაკვრობას და ცოდვებს, ხოლო ვისაც არ ეშინია ღმერთისა, იგი მარადის ბოროტისაგან არის ძლული. ეს წმიდა შიში ღმრთსა იცავს ადამიანს და დაიფარავს ყოველივე ბოროტისაგან, სანამ იგი არ განიძარცვავს ამა მოკვდავ სხეულს, როგორც ესაია წინასწარმეტყველი ამბობს: „ და ვითარცა ლმობილი მიეახლებინ შობად და სალმობასა მისსა ზედა ღაღადებნ, ეგრეთ ვექმნენით საყვარელსა შენსა შიშისა შენისათვის, უფალო! შორის მუცლისა მოვიღეთ და ვილმეთ და ვშევით, სული მაცხოვარებისა შენისა ვყავთ ქვეყანასა ზედა. ჩვენ არა დავეცნეთ, არამედ დაეცნენ დამკვიდრებულნი ქვეყანასა ზედა“ (ესაია 26,17-18).

71. ურისხველი ადამიანი, ანუ ის, ვინც გულბოროტი არ არის, - სრულყოფილი ადამიანია, ღმერთს დამსგავსებული. იგი მარად აღსავსეა ჭეშმარიტი სიხარულით და ტაძარს წარმოადგენს ღვთის სულისთვის. როგორც ცეცხლი დასწვავს ყველაფერს თუკი უგულებელვყოფთ და დროზე არ დავაქრობთ, ასევე გაბოროტებაც ადამიანის გულისა ყოველივე კარგს სპობს ადამიანის სულში და სხეულსაც დააუძლურებს. რისხვა რომ შეუშვა გულში, იგი დაღუპავს შენს სულს და სხეულსაც წაგიბილწავს, რადგან მრავალ უკეთურ ზრახვას დაბადებს შენში და ბოროტ ვნებებს განაღვივებს - კამათს, უთანხმოებას, სხვათა განკითხვა-გმობას, ჭორს, შურს, სიძულვილს და მრავალ სხვა ბოროტებას. თუ ამ ბოროტებათა ცეცხლი დაენთო შენს გულში, იგი შენს სხეულსაც დიდად ავნებს - დაამძიმებს და სხვადასხვა სნეულებებსაც შეჰყრის. მაშ, დიდად იღვწოდეთ, ძმანო, იმისთვის, რომ რაც შეიძლება მალე შეიძინოთ უშფოთველობა და ურისხველობა გულისა და წმიდანთა მსგავსი გულწრფელობა, რათა უფალმა ჩვენმა იესო ქრისტემ კეთილად შეგიწყნაროთ თავის სამკვიდრებელში, და თქვენც დავით წინასწარმეტყველის მსგავსად შეგეძლოთ შეჰღაღადოთ მას: „ხოლო მე უბიწოებითა ჩემითა შემიწყნარე და დამამტკიცე მე შენ წინაშე უკუნისამდე!“ (ფს. 40,13).

72. უფალი ღმერთი ესაია წინასწარმეტყველის პირით გვეუბნება: „ცაი საყდარ ჩემდა, ხოლო ქვეყანა კვარცხლბეკ ფერხთა ჩემთა, რომელი სახლი, რომელი ადგილი მიშენოთ მე? და რომელი ადგილი განსვენებისა ჩემისა? რამეთუ ესე ყოველი შექმნნა ხელმან ჩემმან და ჩემნი არიან ყოველნი ესე. და ვის ზედა მოვიხილო, არამედ ანუ მდაბალსა ზედა და მყუდროსა და მძრწოლარესა სიტყვათაგან ჩემთა?“ (ესაია 66,1-2) წმიდა სახარებაში კი ამას გვიბრძანებს: „აღიღეთ უღელი ჩემი თქვენ ზედა, რამეთუ მშვიდ ვარ და მდაბალ გულითა, და ჰპოვოთ განსვენებაი სულთა თქვენთაი“ (მათე 11,29). ამრიგად, უპირველესად ყოვლისა სიმდაბლე მოიპოვეთ და ნუ ეგებით ამპარტავნებით, რადგანაც ვინც ამპარტავნებით არის აღსავსე, იგი ეშმაკის საქმესაა ნაზიარები. მზვაობარი კაცი, ვინც ცუდად განიდიდებს თავს, ყველასათვის საძულველია - ღმერთისთვისაც და ადამიანთათვისაც, იმიტომ, რომ მისი ყველა საქმე სატრაბახოდ და თავის მოსაჩვენებლადაა მიმართული, ეს კი მრავალ ცოდვაში შთააგდებს მას, რა თქმა უნდა, ყველა ცოდვა საძულველია ღმერთსთვის, მაგრამ უსაძაგლესი კი - ამპარტავანებაა გულისა. მოძღვაარი, ოდეს ვისმე ამპარტავანს შეაგონებს და რჩევა-დარიგებას აძლევს, ძირგახვრეტილ ჭურჭელში წყლის ჩამსხმელს წააგავს, ანდა იმ კაცს ემსგავსება, გაფრენილ ჩიტს რომ უნდა სიტყვით მიმართოს. ასე რომ, მისი შრომა ყოვლად ამაო იქნება. გულით ამპარტავანი ადამიანები საძულველნი არიან ღმერთის წინაშე, ხოლო გულით მდაბალთ და სულშემუსრვილთ ღმერთი არ შეურაცხყოფს. აკი თვით სიყვარული ღმერთისა გარდამოხდა ზეცით ქვეყნად და უკიდურეს ზომამდე დაიმდაბლა თავი ჩვენთვის, ადამიანთა ხსნსათვის. მაში, შევიყვაროთ ეს უდიდესი ღვაწლი - სიმდაბლე, რათა წმიდა დავით მეფესავით ჩვენც შეგვეძლოს ღმერთს შევღაღადოთ: „ იხილე სიმდაბლე ჩემი და შრომაი ჩემი და მომიტევენ მე ყოველნი ცოდვანი ჩემნი!“ (ფსალმუნი 24,18).

73. ნუ ივლით თქვენს თვალთა ბილწი გულისთქმის კვალად და ამით ნუ დაუძლურდებით გულით! - რადგანაც ბოროტი სურვილები განრყვნიან გულს კაცისას და გონებასაც დაუბნელებენ. ამიტომ, განიშორეთ თავისაგან „გულისთქუმაი თვალთაი’ - ჩვენს სახედველთაგან მომდინარე სურვილები და ცთუნებანი, რათა არ განარისხოთ თქვენში დამკვიდრებული სული ღმერთსა. მარად სიწმიდისათვის ვიღვაწოთ ისე, რომ სიკვდილსაც არა ვრიდოთ, და ყოველმხრივ დავიცვათ თავი ბილწ გულისთქმათაგან. ამისათვის კი აუცილებელია ვერიდოთ ხოლმე ქალის სილამაზის ცქერას. ნუ შევიქნებით არაწმიდა ვნებათა და სამაარცხვინო გულისწადილთა მონებად, რომელნიც ხძულს ღმერთს. ღმერთის სახელი აღიბეჭდეთ გულში და თვალთა წინაც მარად ის გყავდეთ, რათა თქვენში ყოველთვის ღაღადებდეს ღვთს სიტყვა: „...თქვენ ტაძარნი ღმრთსა ცხოველისანი ხართ, ვითარცა თქვა ღმერთმან : დავიმკვიდრო და ვიქცეოდი მათ შორის და ვიყო მე მათდა ღმერთ და იგინი იყვნენ ჩემდა ერად“ (2კორ. 6, 16). ის, ვინც არაწმიდა გულისწადილთ არის დამონებული, ცხოველებს ედრება, მოკლებულთ ყოველგვარ გონიერებას, როგორც დავით წინასწარმეტყველი ამბობს: „კაცი პატივსა შინა იყო და არა გულისხმა-ყო; პბაძვიდა იგი პირუტყვთა უგუნურთა და მიემსგავსა მათ“-ო (ფს. 48,13). ამრიგად, სიძულვილით მოვიძულოთ უხმარი, გარყვნილი თვალი და სიწმიდე ვეძიოთ, რადგან იგია ღვთის ანგელოზთა დიდება. და თუ ოდესმე ეშმაკის მზაკვარებით დავეცემით, სინანულის მეოხებით აღვდგეთ და იმას შევუდგეთ, ვინც ცოდვის მიერ წყმედული ცხოვარის მოძიებად მოვიდა ამქვეყნად (ლუკა 15,4).

74. თუკი ვინმეს, სულიერ ღვაწლში მყოფს, არ ძალუძს მთლიანად აღლაგმოს თავისი ბაგეები და ენა, მაშნ იმას მაინც ეცადოს, რომ სიტყვაძუნწი იყოს, როგორც იობი ამბობს: „...ნუ ფრიად სიტყვასა შინა ხარ, რამეთუ არავინ არს სიტყვის-მგებელ შენდა“ (11,3). ეცადეთ, ძმანო, ისე იცხოვროთ, რომ ხელმწიფებდეთ თქვენს ენაზე, და არ განამრავლოთ სიტყვა, რათა ცოდვებიც არ განგიმრავლდეთ. ბეჭდით დაიბეჭდეთ ბაგენი და აღვირი ამოსდეთ თქვენს ენას, რადგანაც სიტყვამრავალი კაცი ადგილს აღარ სტოვებს თავის სულში სულიწმიდისათვის. თუკი რომელიმე მონაზონი ძმათაგან, ჯერეთ ახალბედა მოსაგრეობაში, მოვა შენთან და რჩევას გკითხავს სულის ხსნისათვის, მიუგე მას, როგორადაც შეიძლებ; ხოლო თუკი ისეთს რასმე გკითხავს, რასაც არავითარი სარგებელი არა აქვს სულისათვის, მაშინ ყრუ-მუნჯს ემსგავსე, რომელსაც არც ესმის და არც ლაპარაკი შეუძლია.

75. მაშ, ვაიძულოთ თავი და მტკიცე მცველები დავუყენოთ ჩვენს ბაგეებს, რათა არაფერი ცუდი არ ვთქვათ მოძმეზე, რადგან ბოროტი სიტყვა ყოველგვარ შხამ-სამსალაზე უარესია. ყველა ჭრილობა ადრე თუ გვიან მოუშუშდება ადამიანს, ბოროტი ენით მიყენებული წყლული კი არასდროს არ განიკურნება მის გულში. ენა გაუფრთხილებელი მგმობელისა, რომელსაც ეშმაკი აღძრავს, გველის ენაზე უფრო შხამიანია, იმიტომ, რომ უთანხმოებასა და გესლიან მტრობას წარმოშობს ძმათა შორის, შფოთსა და ბოროტმოქმედებას თესავს მშვიდთა შორის და განაბნევს ერთად შეყრილთ. ამრიგად, ერიდეთ სხვათა გაკიცხვა-დაგმობას, და უფრო დუმილს მიემთხვიენით. მდუმარების მოყვარული მოღვაწე სულისა ღმერთისა და მის წმიდა ანგელოზთა ახლოს ჰგიებს, მაღალთა შინა არის მისი საბოლოო სამკვიდრებელი. აკი თვით უფალი გვეუბნება თავისი წინასწარმეტყველის პირით, რომ მაშინ იქნება მფარველი ჩვენს სავალ გზაზე, თუკი ჯეროვნად დავიკრძალავთ ბაგეთ: „რომელი ეკრძალებოდის პირსა თვისსა, დაიცვას სული თვისი, ხოლო წარმდებმან ბაგითა შეაძრწუნოს თავი თვისი“-ო (იგავნი სოლომონისნი 13,3).

76. საღმრთო წერილი გვიდასტურებს, რომ სირცხვილი ორი სახისა შეიძლება იყოს ადმიანისათვის: ერთი ცოდვასწარმოშობს, მეორე კი - ღვთის სათნო დიდებისა და მადლის აღმომცენებელია (ზირაქ. 4,23- 25). სირცხვილი ცოდვის ქმნის გამო - არის ჭეშმარიტი და მხსნელი სირცხვილი, ხოლო ბოროტი სირცხვილი კი, რომელიც ამპარტავანებისაგან გამომდინარეობს და ცოდვას აღმოაცენებს ადამიანის სულში, მხოლოდ ხელს გვიშლის ღვთის მცნებათა აღსრულებაში. ნურაფრის ქმნა ნუ გერცხვნიება ყველა იმ საქმეთაგან, რაც კი თანახმიერია ღმრთის ნებისა, და ნუ დაიმალვი კეთილ საქმეში. ნუ გეშინის სხვათაგან უფლის მოძღვრების სწავლებისა და ბრძნული ქადაგების მოსმენისა, და ნურც იმისა შეგრცხვება, რომ შენი ცოდვები გამოუცხადო შენს სულიერ მამას, რათა ღმერთის მიერ არ იქნე სირცხვილეული!

77. უფალი ჩვენი იესო ქრისტე, უდიდესი თანალმობით აღძრული ჩვენი სულებისადმი, ასე გვეუბნება თავის წმიდა სახარებაში:“ვაი თქვენდა, რაჟამს კეთილსა გეტყოდიან თქვენ კაცნი, რამეთუ ეგრეთვე უყოფდეს ცრუ-წინასწარმეტყველთა მამანი მათნი“-ო (ლუკა 6,26), და კიდევ: ვითარ უკუე ხელ-გეწიფების თქვენ რწმუნებად, რამეთუ დიდებასა ურთიერთას მიიღებთ და დიდებასა მხოლოისა ღმრთისა არა ეძეიბთ“-ო (იოანე 5,44). მაშ, მთელი ცხოვრების განმავლობაში ისე ვიღვაწოთ, რომ არ დავემონოთ ცუდად განდიდებას თავისას და მოვიკვეთოთ უბოროტესი განშტოებანი ამპარტავნებისა, რათა მათს გამო არ დავიღუპოთ. განიშორეთ, ძმანო, თავისგან სული ამპარტავნებისა, რადგანაც მისი მიზეზით მრავალნი დაღუპულან! ამპარტავნება, ცუდმედიდობა ხშირად სხვადასხვა ღვაწლისთვისაც კი აღძრავს ადამიანს - მარხვისთვის, ლოცვისთვის, მღვიძარებისთვის, მოწყალებისა და სხვა კეთილი საქმეებისათვის, მაგრამ ყოველივე ეს ადამიანთა დასანახად კეთდება ხოლმე, რათა კაცთაგან განიდიდოს ამპარტავანი სული, და ამით საბოლოოდ სირცხვილიულ და გაციცხულ იქნას ღმერთის მიერ. ნუ ვეცდებით საკუთარ თავში რაიმე დიადი წარმოვაჩინოთ, რაღაც განსაკუთრებული და განსხვავებული სხვათაგან, რათა გამოვირჩეთ და მოძმეთ აღვემატოთ! რადგან თუ ასე მოვიქცევით, შეიძლება დავიღუპოთ ამპარტავნების მრავალრიცხოვან განშტოებაში გახლართულნი - დიდების მოყვარების დემონთა რიცხვი ხომ მეტისმეტად დიდია! მაში, უფრო დიდის გულმოდგინებით ვისწრაფოთ წმიდანთა დიდების და მათებრი სულიერი სიგლახაკის მოსაპოვებლად, რაც სათნო-ეყოფა ღმერთს, რათა ჩვენზეც იყოს ნათქვამი ის საამური სიტყვები მაცხოვარისა: „ ნეტარ იყვნენ გლახაკნი სულითა, რამეთუ მათი არს სასუფეველი ცათაი“-ო. (მათ. 5,3).

78. უფალმა ჩვენმა იესო ქრისტემ თავის წმიდა სახარებაში გვითხრა: „მოთმინებითა თქვენითა მოიპოვნეთ სულნი თქვენნი“-ო (ლუკა 21,19), და კიდევ: „და იყვნეთ თქვენ მოძულებულ ყოველთაგან სახელისა ჩემისათვის. ხოლო რომელმან დაითმინოს სრულიად, იგი ცხონდეს“-ო (მათე 10,22; 24, 13). ამიტომაც, ჭეშმარიტად რა დიდი გულმოდგინებით ჯერ-არს ჩვენთვის მოღვაწეობა და მრავლის დათმენა იმისათვის, რომ ღირსი შევიქნათ ცათა შორის განმზადებული სამკვიდრებელისა! თუმცა კი მანამდე, სანამ საკუთარ სისხლს არ დავღვრით ქრისტესთვის, ნუ ვიქადით და ნუ ვგონებთ, ხსნას ვეწიეთო, რადგანაც მხატვართაგანაც კი არც ერთი არ იწონებს თავის ქმნილებას, სანამ არ დაასრულებს და სხვა არ მოიწონებს. იგივე ითქმის ნეტართა გამოც, რომელთაც სრულყოფილი მოთმნიებით მოუპოვებიათ ძლევა. თავის დროზე ისინიც განდიდებულ იქმნებიან ცათა შინა უფლის მიერ, მსგავსად სახარეიბს გლახაკი ლაზარესი (ლუკა 16,20 და ამის შემდგომი).

79. ფსალმუნთმგალობელი დავით მეფე ამბობს: „რაბამად ტკბილ არიან სასასა ჩემსა სიტყვანი შენნი, უფროის თაფლისა პირსა ჩემსა“ (ფს.118,103), და კიდევ: შიში უფლისაი წმიდა არს და ჰგიეს იგი უკუნითი უკუნისამდე; განკითხვანი უფლისანი ჭეშმარიტებით არიან და განმართლებულ მის თანა. გულის-სათქუმელ არიან უფროის ოქროისა და ანთრაკისა პატიოსანისა ფრიად და უტკბილეს უფროის თაფლისა და გოლეულისა“-ო (ფსალმუნი 18,10-11). გეშინოდეთ, ძმანო, იმისა, რომ უმართლო არ იყოთ და რომ არ განრისხდეს თქვენზე შემოქმედი ჩვენი, ვინც ურწმუნოსაც ჭეშმარიტებას უქადაგებს, კიცხავს და განსწავლის მას. და იგი იმ ადამიანის მსგავსია, რომელიც მარგალიტის ასხმულებს ზღვათა სიღრმეში გადაისვრის. და ასევე, როგორადაც წყალი მიილტვის ქვევით დაფერდებულ ადგილას, რათა სადმე ერთ ადგილას შეიკრიბოს, ამგვარადვე ღმერთის სიტყვაც გადმოიღვრება ზეგარდმო და მართალ მორწმუნეთა სულებში შეიკრიბება.

80. ყოველთვის ფხიზლად ვიყოთ და დღემუდამ აღნთებული კეთილსახიერი გულმოდგინებით ჩვენი გონებისა, რათა არაგულმოდგინენი და მცონარენი არ გვიწოდონ; მარად ფხიზლად მყოფს ვერ შეიპყრობენ და ვერ სძლევენ ბოროტი ვნებანი. თუკი როდისმე დაეცემა კიდეც გულმოდგინე და ფხიზლად მყოფი მოსაგრე ბოროტი გამომცდელის დიდი მზაკვარებისა გამო, გულმოდგინება და სიფხიზლე მაშინვე კვლავ აღადგენენ მას. ხოლო თუკი ვინმე მცონარი და უზრუნველი მოსაგრე, არ მქონე ღვთის მოშურნეობისა, დაეცემა ეშმაკის საცთურთა მიზეზით, იგი ვერც შეამჩნევს ამ თავის დაცემას, იმიტომ რომ მისი გული გაქვავებულია და არა აქვს შეძენილი უნარი თავის ცოდვათა განცდა-დანახვისა. ასეთი ადამიანი დაურვებულ და აღვირასხმულ სახედარს ჰგავს, რომელზეც ყოველს შეუძლია ამხედრება ყოველგვარი წინააღმდეგობის გარეშე. ამგვარ ადამიანებში ისრულებს ეშმაკი ყველა თავის ბილწ სურვილს, და მათს გულებში წარმოაჩენს თავის სრულ განხრწნადობას. ყოველ ასეთ ადამიანს, ცოდვისაგან ძლეულს, ეშმაკი იქით მიაქანებს, საითაც სურს, სანამ მისმიერი ბოროტებით არ აღივსებიან სრულიად და ცოდვაში არ მოკვდებიან ტირილითა და ოხვრა-კვნესით. ასეთი ადამიანის სული მცონარ მცხოვრებთაგან მიტოვებულ და გაპარტახებულ სახლსა ჰგავს, ყველასთვის უხმარი რომ შექმნილა და ყველას რომ სძაგს, ვითარცა დაწყევლილი რამ, მსგავსად ქვეწარმავალთა, მორიელთა და გარეულ მხეცთა ადგილსამყოფელისა. უკვე აღარავინ არ ზრუნავს ამგვაარ საცხოვრებელზე, რადგანც ის მთლიანად დარღვეულია. აი, ამგვარია მდგომარეობა იმ მოსაგრისა, რომელსაც მცონარებისთვის მიუცია თავი და გულმოდგინებისაგან დამცხრალს ღვთის წმიდა მოშურნეობაც დაუკარგავს. მაშ,ვიზრუნოთ იმისათვის, რომ მარად გულმოდგინენი და ღვთის მოშურნენ ვიყოთ! ნუ გადავდებთ ამას მომავლისათვის, ვინძლო მტრის ხელმწიფებას არ დავემონოთ! როცა არის მოსაგრე ადამიანში ეს მშვენიერი მოშურნეობა და კეთილი მზრუნველობა სულის ხსნისათვის, მაშინ იგი დაცულია ამის ძლით ყოველგვარი დაცემისა და დაზიანებისაგან, ასე რომ, ამგვარი ადამიანი სულიწმიდის ტაძრად შეიქნება და ბედნიერად დაასრულებს რა თავის ცხოვრებისეულ გზას ამქვეყნად, ღირსი შეიქნება მშვიდობით შევიდეს წმიდანთა სამკვიდრებელში.

81. ჩვენ ვიცით, რომ როცა ნეტარი პავლე მოციქული ქალწულებაზე მსჯელობდა, ასე თქვა: „ხოლო ქალწულთათვის ბრძანებაი უფლისა მიერ არა მაქვს; ხოლო მე გაზრახებ ვითარცა შეწყალებული უფლისა მიერ, სარწმუნო ყოფილ“ (1კორ. 7,25). მოციქულს არ ჰქონდა ეს ბრძანება იმის გამო, რომ ადამიანთაგან ბევრს როდი ძალუძს ზიდოს ეს მძიმე უღელი. ამიტომაც უფალმა არჩევანის უფლება დაუტოვა ადამიანს ამ საქმეში, და ეს ღვაწლი მხოლოდ იმათ უნდა იტვირთონ, ვისაც ძალუძს მასი დატევნა. ამიტომ ნურც ერთი უქორწინებელთაგან ნუ იქადით თქვენს ქალწულებას, რადგან ეს თვით ღმერთისაგან მომადლებული ნიჭია. ეს ნიჭი ქალწულებისა განაშორებს თქვენგან ნდომას ქალისას, ხორციელ სურვილებს და გულის ამპარტავნებას; იგი მოსპობს თქვენს სიყვარულს ყველა იმ საქმისადმი, რომელნიც ეშმაკისაგან გამომდინარეობენ; შორს განაგადებს აგრეთვე მოუთმენარ ჩივილს, სიძულვილს ადამიანებისადმი და საერო დიდებისმოყვარებასაც. ეს ნიჭი მიგაახლებთ თქვენ ჭეშმარიტ ღვთისმსახურებას, აღგიკრძალავთ ენას და მუცელსაც მარხვით გამოგიწვრთნით. როცა უქორწინებლობისა და ქალწულობის ღვაწლი ამ სათნოებიებით არის დამშვენებლი, იგი უმანკო და შეურყვნელი მსხვერპლია, ჩვენს მიერ შეწირული ღმერთისადმი. ხოლო თუკი შენ, ქალწულებრივად მცხოვრები სული, მრავალ სიტკბოებაზე დაიწყებ ზრუნვას და საკუთარი ღირსებებით აღტაცებული ივლი, ერთიანად საკუთარი თავით დაკავებული, მაშინ შენ უსათუოდ სირცხვილეულ იქმნები ყოველს საქმეში. და თუ ენასაც არ აღიკრძალავ, როგორც ჯერ-არს, მაშინ მთელი შენი სიცოცხლე და ღვაწლი ამაო იქნება და შენ ცარიელი წარუდგები ღმერთს.

82. მაშ, მართლიად და სიწრფოებით ვვლოთ იმ გზაზე, რომელზეც ყველანი - უფლის წმიდანნი ვიდოდნენ, ისინი, ვის გამოც დავით წინასწარმეტყველს უთქვამს: „ნეტარ არიან უბიწონი გზასა, რომელნი ვლენან შჯულსა უფლისასა“ (ფსალმუნი 118,1), ანუ ისინი, რომელნიც ღვთის სათნოდ ცხოვრობენ - სხეულის სიწმიდით, ენის, თვალთა, ხელთა, სასმენელთა, ფერხთა სიწმიდით, მართალი ზრახვებითა და ფიქრით ღმერთის წინაშე და წმიდა და შეურყვნელი გულით ერთმანეთის მიმართაც, როგორც ამას ჩვენც შევღაღადებთ ხოლმე უფალს წმიდა მეფსალმუნის სიტყვებით: „გული წმიდაი დაჰბადე ჩემთანა, ღმერთო, და სული წრფელი განმიახლე გვამსა ჩემსა! ნუ განმაგდებ მე პირისა შენისაგან და სულსა წმიდასა შენსა მუ მიმიღებ ჩემგან! მომეც მე სიხარული მაცხოვარებისა შენისაი და სულითა მთავრობისაითა დამამტკიცე მე! (ფსალმუნი 50,12-14).