დეკანოზი ვალენტინ ამფითეატროვი

სიტყვა მეზვერისა და ფარისევლის კვირიაკეს

ორნი კაცნი აღვიდოდეს ლოცვად ტაძარსა მას: ერთი ფარისეველი და ერთი მეზუერე. ფარისეველი იგი წარდგა და ამას ილოცვიდა თჳსაგან: ღმერთო, გმადლობ შენ, რამეთუ არა ვარ, ვითარცა სხუანი კაცნი, მტაცებელ, ცრუ და მემრუშე, გინა ვითარცა ესე მეზუერე, ვიმარხავ ორ-გზის შაბათსა შინა და ათეულსა შევსწირავ ყოვლისაგან მონაგებისა ჩემისა.  ხოლო მეზუერე იგი შორს დგა და არა იკადრებდა თუალთაცა ზე ახილვად, არამედ იცემდა მკერდსა და იტყოდა: ღმერთო, მილხინე ცოდვილსა ამას. გეტყჳ თქუენ: გარდამოვიდა ესე განმანათლებული სახედ თჳსა, ვიდრე ფარისეველი იგი, რამეთუ ყოველმან რომელმან აღიმაღლოს თავი თჳსი, იგი დამდაბლდეს; და რომელმან დაიმდაბლოს თავი თჳსი, იგი ამაღლდეს. (ლუკა 18, 10-14)

„ღმერთო, მილხინე ცოდვილსა ამას“. – უფლის საყდრის წინაშე ამ სიტყვებით მეზვერის ბაგემ ფრიად ღრმა გრძნობა გამოთქვა. მაცხოვრის მითითებისამებრ, წმიდა ეკლესია დღეინდელსა ამას დღესა ჩვენ მას ნიმუშად გვისახავს. ამ განმართლებული ცოდვილის ლოცვა მრავალსიტყვიანი არაა, მაგრამ მისი ზემოქმედება იყო და არის უდიდესი და უძლიერესი.

„ღმერთო, მილხინე ცოდვილსა ამას!“ – აი, სულ ეს არის, რასაც მეზვერე იტყოდა. იგი ტაძრიდან განმართლებული გამოვიდა ფარისეველთან შედარებით, რომელიც მრავალსიტყვაობდა, ბევრ კარგ საქმესა და მომხიბვლელ სათნოებას წარმოაჩენდა, რომელნიც თითქოს ჩაედინა.

რაში მდგომარეობს სათნო ლოცვის ძალა? არც მეტი, არც ნაკლები, თავმდაბლობასა და გულის შემუსვრილებაში. გული შემუსვრილი და სული დამდაბლებული – ერთადერთი მსხვერპლი, რომელიც სინანულის გრძნობით გულთამხილავ მსაჯულსა და ღმერთს შეიძლება შევწიროთ.

დავიმდაბლებთ რა თავს, საკუთარ არსებას იმ ქმნილებად შევიგრძნობთ, რომელიც შემოქმედის ნებით არსებობს; დავმდაბლდებით რა, პირუთვნელი მსაჯულის წინაშე დამნაშავე ცოდვილად შევიცნობთ თავს. მაშასადამე, ქრისტიანის თავმდაბლობა მის მიერ ცხოვრების გაგებას წარმოადგენს. თავის საუკეთესო გამოვლინებაში იგი გულის შემუსვრილებაა; საფეხური ზნეობრივი აღმასვლისა; იგი სულისა და მთელი ჩვენი არსების აღმაფრენისა და აღტაცების გამოხატულებაა.

როდესაც ადამიანი ლოცვის ჟამს მთელი გულით ამბობს: „ღმერთო, მილხინე ცოდვილსა ამას!“ მას წარმოუდგება ყოვლისშემძლეობა ღვთისა და შეგრძნება საკუთარი უღირსებისა. ჩვენ ყველა, რანი ვართ შენს წინაშე, უფალო? მტვერი და ნაცარი! მაგრამ ეს პეშვი მიწისა სიცოცხლის სულითაა განცხოველებული, ღვთის მსგავსებით შემკული. აქედან გამომდინარე, ადამიანის ბუნებრივი მოვალეობაა, განამტკიცოს ღმერთთან საუკუნო კავშირი; ღვთიურში პოულობს იგი თავის მოწოდებას, თავის ნეტარებას. თუმცა ჩავუკვირდეთ საკუთარ თავს: ჩვენი გონება, ქარიშხალივით, მხოლოდ მიწიერს დასტრიალებს. ყოველ შეცოდებაზე იგი სულ უფრო და უფრო ღატაკდება. გული აკრძალული ხილის მოჩვენებით სილამაზეს გრძნობს და ვნებული, უბედური ხდება. ჩვენი ცხოვრების ხასიათი – ესაა დღიდან დღემდე ამაოება მიწიერთა ამაოებათა და აფორიაქება. თუკი ამგვარი სურათი წარმოუდგება გულს, ეს კი ჩვენი ჭეშმარიტი ანარეკლია, მაშინ როგორ არ აღმოხდება ადამიანს სულის სიღრმიდან: „ღმერთო, მილხინე ცოდვილსა ამას!“

და ესეც არაა ყველაფერი. უფალმა თავისი გამოუთქმელი სიყვარულით არამარტო იმისი უფლება მოგვცა, რომ ვიცხოვროთ, ვიყოთ ადამიანები, არამედ ჯერ კიდევ აკვნიდან განგვბანა, განგვწმინდა ნათლისღების წყლებით, გულში დაწინდვის საწინდარი მოგვცა, სინანულით გაგვამართლა, ზიარებით გვაკურთხა, ნება მოგვცა ქრისტიანებად – მისი მარადიული სასუფევლის მემკვიდრეებად ვიწოდებოდეთ. ჰოჲ, რამდენად ბევრს, გამოუთქმელად ბევრს კეთილისმოქმედებდა იგი ჩვენთვის! მან ზეცა არამარტო მიწაზე გარდამოიყვანა, არამედ თვით ჩვენს სულებშიც; ხორცნი ჩვენნი თავის უკვდავ ტაძრად ჰყო. ღვთის კეთილისმყოფელობას არა აქვს საზღვარი, „რამეთუ წყალობა მისი საუკუნითგან და უკუნისამდე!“

მაგრამ დიდი ხნით დავიმარხეთ კია უზადოება და უბიწოება, მადლი და სიწმინდე? ის-ის იყო ენა ამოვიდგით და თავნებობამა და თვითრჩულობამ უკვე ზეგავლენა მოახდინეს ჩვენზე. გული და გონება ძლივს თავისუფლად ამოძრავდა და მათში უკვე მზაკვრობამ იწყო შეღწევა. რაწამს ხორციელი ძალები თავისუფლად ამოქმედდა, იმავ წამს მანკიერებას მიესწრაფა. ვინც საკუთარ თავში ამ სევდიანი მოვლენის ანარეკლს ხედავს, არ შეუძლია გულის შემუსვრილებით არ იმეორებდეს წმინდა აღმსარებლობის ამ სიტყვებს: „უფალო! ცოდვათა სიჭაბუკისა და უმეცრებისა ჩემისათა ნუ მოიხსენებ; ყოველნი უსჯულოებანი ჩემნი შენ უწყი, უფალო!... ღმერთო, მოწყალე მექმენ მე ცოდვილსა!“

გულმოწყალე უფალს ჩვენთვის არც გონება და არც თავისუფლება არ წაურთმევია. სული ჩვენი სულერთიანად ჩვენშია. მადლის ნიჭები უკლებლივ ჩვენს წინაშეა. როგორ ვეპყრობით მათ? ამგვარი თავისუფლებით ბევრი შევიკრიბეთ მომავალი ცხოვრებისათვის, ზეცისა და მარადისობისთვის?

მეამბოხე ვნებები, მძიმე გულისთქმები, უზრუნველი ფიქრები... რამდენი ყოფილა, რამდენია ახლაც? სინდისი და საღვთო სჯული წინ გვიძევს. ყური მოვუყრუეთ მათ რწმუნებებსა და შეგონებებს. ვცდილობთ, მათი ხმა ჩავახშოთ, გავეცალოთ იმ უბედურ უკეთურივით, რომელიც მირბის მაშინ, როცა არავინ მისდევს. ჰოჲ, როგორი საწუხარია, საკუთარ თავს გაურბოდე. ამგვარ მდგომარეობაში ასეთი სინდისის მქონე სულისთვის იმაზე უფრო მშვიდობისმომფენი არაფერია, ვიდრე ლოცვა: „ღმერთო, მილხინე ცოდვილსა ამას!“

ძმანო და დანო! თუ მართლმსაჯული ღმერთი ამჟამად ინებებდა, თავისთან გავეხმეთ – მარადისობაში, განა ბევრი ჩვენთაგანი სრულიად მოუმზადებელი, მანკიერი, უკეთური, სიცრუის მიმდევარი არ წარსდგებოდა მის წინაშე?... ცხადია, ასეთებს უფალი თავისი მარადიული სასუფევლის კარს მიუხურავდა. ჰოი, რა მოხდებოდა მაშინ! საბრალო ცოდვილები მაშინ მთებსა და ბორცვებს და უფსკრულებს შეჰღაღადებენ: „მთანო და კლდენო, დამეცენით ჩუენ ზედა და დაგუფარენით ჩუენ პირისაგან საყდართა ზედა მჯდომარისა“ (გამოცხადებაჲ 6,16).

გარნა მრავალმოწყალე უფალი ჯერ კიდევ გვტოვებს სოფელსა ამას მიწიერისა მწირობისასა... შევიგრძნოთ მისი უსაზღვრო მოწყალება, ამოვიოხროთ მთელი ჩვენი სულის სიღრმიდან, გულწრფელად წარმოსთქვათ ბაგეებითა და მთელი არსებით:

„ღმერთო, მილხინე ცოდვილსა ამას!“ ამინ.

თარგმნა დეკანოზმა არჩილ მინდიაშვილმა