განმარტება სახარებისა მარკოზ, ჱ, ლდ-ლ ჱ.
ერთობ ღრმა არის და მრავალ აზროვანი და ფრიად საჭირო ყოველთა ქრისტიანეთათვის დღევანდელი სახარება. განვიხილოთ იგი მოკლედ და შევიტყოთ, რას გვასწავლის იგი ჩვენ.
„რომელსა უნებს შემდგომად ჩემდა, მოსვლაი, უვარ-ნყავნ თავი თვისი და აღიღენ ჯვარი თვისი და შემომიდეგინ მე“. ამ სიტყვებით, ძმანო ჩემნო, მაცხოვარი გვამცნევს ჩვენ, რომელ თუ ვინმეს სურს ნამდვილად მისი მოწაფე იყოს, მან თავი თვისი დაივიწყოს, თავის თავს არ ეფერებოდეს, არ ზოგავდეს, არ ებრალებოდეს თავი თვისი, თითქმის ისე უნდა ექცეოდეს თავის თავს, როგორც მტერს. ფიცხელია ეს მცნება პირველი შეხედულობით, გარნა მიუცილებელი ჩვენისა ცხოვრებისათვის! უიმისოდ კაცი ვერ შეიქმნება, როგორც მაცხოვარი ამბობს, მისი მოწაფე. ყოველი კაცის გულში ბუდობს უზომო თავხედობა, ყოველ კაცს უყვარს თავის მოფერება. სოფლის კაცი, ცოდვილი, თითქმის ისე ეფერება თავის თავს და ყოველთა თვისთა ხორციელთა მოთხოვნილებათა ისე აკმაყოფილებს, როგორც დედა მის მკლავზე მჯდომარეს ჩვილს, ეშინია, არ შეწუხდესო, არ იტიროსო. თითქმის მზგავსადვე იქცევა ყოველი ცოდვილი კაცი. თუ კაცის გულში გადიდებულია ამისთანა თავხედობა, მას სადღა შეუძლია ჯეროვნად შეიყვაროს ან ღმერთი, ან კაცი. იგი ყოველთვის მზად არის, თვისი მოყვასი შესწიროს თავის კმაყოფილებას, არა თუ თავი თვისი მოახმაროს მოყვასთა. აღვირ სასხმელად ესრეთისა ვნებისა მაცხოვარი გვასწავლის თავის უარის ყოფას: იგი მოითხოვს, რომ არა ჩვენთვის და ჩვენის ნებით ვსცხოვრობდეთ, არამედ ღვთისათვის და ღვთისა ნებით, და მოყვასთა სიყვარულით, და გვქონდეს თავი დადებული ყოვლისა კეთილისა საქმისათვის. თვითოეულმა ჩვენთაგანმა მოთმონებით უნდა აიღოს თვისი საკუთარი ჯვარი, ესე იგი ყოველი, რაც შეემთხვევა მას სიცოცხლეში: შრომა, ჭირი, უბედურება, ვითარცა თვით მაცხოვარმა აიღო თვისი ჯვარი, და ესრეთ შეუდგეს ქრისტეს გზასა და კვალსა.
„რამეთუ რომელსა უნდეს სულისა თვისისა განრინებაი, წარიწყმიდოს იგი; და რომელმან წარიწყმიდოს სული თვისი ჩემთვის, გინა სახარებისათვის, მან აცხოვნოს იგი“. ეს სიტყვები მომეტებულად მძიმე და ფიცხელი ეჩვენება კაცსა. ბუნების წინააღმდეგიაო, იფიქრებს სოფლის კაცი, სულის წარწყმედით სულის ცხონება როგორ შეიძლებაო. მაგრამ აქ ჩვენ ის უნდა გავიხსენოთ, ძმანო ჩემნო, რომ აწინდელი ჩვენი ბუნება და მასთანავე სული და ცხოვრებაც აღარ არის ბუნებითი, ესე იგი, ისეთი, როგორიც იგი გამოვიდა შემოქმედის ხელისაგან, როდესაც ადამ და ევა ცხოვრობდნენ სამოთხეში. კაცი რომ არ შემცდარიყო, ცოდვაში არ ჩავარდნილიყო, მაშინ მისთვის რა საჭირო იქნებოდა თავის უარის ყოფა, მაშინ მას უნდა შეენახა, დაეცვა თავისი ბუნება და ყოველი ნიჭი ისე, როგორც ღმერთმა შექმნა იგინი. მაგრამ ახლა, რადგანაც კაცის ბუნება არის დაცემული, წამხდარი, მან სწორედ უნდა უარ-ჰყოს, დაღუპოს მისი აწინდელი სული და მით აცხოვნოს იგი. თუ ახლა კაცი თავის თავს ეფერება, ამით იგი გააცოცხლებს თავის გულში ყოველსა ცოდვასა და ვნებასა. ამისათვის მან უნდა დაღუპოს, წარწყმიდოს თვის შორის ყოველიფერი აწინდელი, წამხდარი თავისი თვისება და მით შეუძლია აცხონოს თავისი სული.
„რაი სარგებელ არს კაცისა, უკუეთუ შეიძინოს სოფელი ესე ყოველი და სული თვისი იზღვიოს, ანუ რა მისცეს კაცმან ნაცვლად სულისა თვისისა?“. კაცი ცოდვილი, გაუმაძღრად, სიხარბით ელტვის ყოველსა სოფლიურსა გემოვნებასა და კმაყოფილებასა. მას სურს მთელი სოფელი შეიძინოს, მთელი ქვეყანა მისი იყოს, ანუ ესრეთ რომ ვსთქვათ, მთელი სოფელი თვის მუცელში შეუშვას; ცოდვილი კაცის ცხოვრება ამ ქვეყანაზე, როგორც წმინდა ღვთის-მეტყველი და მახარებელი იოანნე გვეტყვის, სხვა არა რაი არს, გარნა „გულის თქმა ხორცთა და გულის თქმა თვალთა და სილაღე ამის ცხოვრებისა. და ესე არა არს მამისაგან, არამედ სოფლისაგან არს“. კაცი ცოდვილი არს სოფლის მონა, იგი არის გართული ამ სოფლის ამაოებაში, იგი დღე და ღამე ეძიებს კმაყოფილებასა, მხიარულებასა, ნუგეშს, სიამოვნებასა: სული თვისი არ ახსოვს, მას მარტო ხორცი უყვარს და ხორციელი ცხოვრება. მაშასადამე, მან პირდაპირ იზღვია, ესე იგი ანაცვალა თვისი სული სოფლის წუთსა სიამოვნებას. ახლა შენ თვითონ იფიქრე, ძმაო, რა უგუნურება არის ამისთანა ცხოვრება. რა აქვს კაცს თავის სულზედ უძვირფასესი და უდიადესი? თავისი სული როგორ უნდა დაღუპოს სოფლისათვის, სოფლიური კმაყოფილებისათვის. თუ სულს დაღუპავს, რაღა დარჩება მას. რა მისცეს კაცმან ნაცვლად სულისა თვისისა? მაშასადამე სოფელიც უნდა უარ-ვყოთ, ისიც უნდა მოვიძულოთ და განვაგდოთ ჩვენგან.
„რომელსა იგი სირცხვილეულ უჩნდეს ჩემი და სიტყვათა ჩემთა ნათესავსა ამას მემრუშესა და ცოდვილსა, მას ძემანცა კაცისამან არცხვინოს, ოდეს იგი მოვიდეს დიდებითა მამისა თვისისასა ანგელოზისათანა“. აქ მაცხოვარი გვიშლის ჩვენ მესამესა დიდსა ცოდვასა, კაცის მოფერებასა, კაცის სათნო ყოფასა. ეს ის არის, როდესაც კაცი მომეტებულად უყურებს, დიდს ფასს აძლევს სხვა კაცების აზრსა, ანუ ლაპარაკსა; ცდილობს სხვათა კაცთა დაემზგავროს; ეშინიან, როდესაც სხვანი მას დასძრახავენ, თუ გინდ კარგ საქმისათვის დასძრახონ. სოფლიური კაცის თვისება ის არის, რომ კაცის უფრო ეშინია და რცხვენია, ვიდრე ღვთისა. ზოგჯერ კიდეც გაიგონებ ამისთანა სიტყვებს: მე შენი ისე მეშინია, როგორც ღვთისაო, ანუ კიდევ: ქვეყანა ასე ცხოვრობსო და მეც ასე უნდა ვიცხოვრო, რას იტყვიან სხვანი ჩემზედაო, ქვეყანას ვერ დავიმდურებო. ამისთანა კაცი, სოფლის სათნო მყოფელი, სხვა კაცთა მიმხედველი, არა თუ ღვთის სათნო აღარ იქნება, არამედ ხშირად კიდევ შერცხვება ღვთის სჯულისა, ქრისტეს ჯვარისა, ამისთანა კაცს კიდეც რომ ქონდეს სარწმუნოება, ხშირად დამალავს, ურწმუნოთა კაცთა შორის მყოფი, თვისსა სარწმუნოებასა და კიდეც ილალვის ღვთის სჯულზე და სარწმუნოებაზედ. ამისთანა კაცსა „ძემანცა კაცისამან არცხვინოს, როდესაც მოვიდეს სუფევითა თვისითა“.
მაშასადამე, ძმაო ჩემო, თუ გსურს, რომ ღვთის კაცი იყო, ქრისტეს ჭეშმარიტი მოწაფე, სამ-გვარი უარის ყოფა აღასრულე, სამი საგანი უარ-ჰყავ: შენი თავი, სოფელი და სხვანი კაცნი. შენ თავს ნუ ეფერები, ნუ მისდევ სოფელს, ნუ პირმოთნე იქნები სხვათა კაცთა, გარდა ღვთისა, ნურავის ემონები. ძნელია ეს მცნება, მაგრამ უზომოდ მაინც ნუ გაადიდებ იმის სიძნელეს, როგორადაც იციან ზოგიერთთა სოფლის მონათა: ჩემი თავი უარ-ვყაო, სოფელიც და სხვა კაცნი, მაშასადამე, ცოცხალი უნდა დავწვე სამარეშიო. წინააღმდეგ ამისა შენ სწორედ მაშინ გაცოცხლდები ღვთისათვის, კეთილობისათვის, როდესაც შენ თავს უარ-ჰყოფ. სოფლის უარის ყოფა არ მოითხოვს, რომ თავი მოიკლა; სოფელში შეგიძლია იცხოვრო, გარნა სოფლის მონა ნუ იქნები, არც ის არის საჭირო, რომ ყოველ კაცს გაეშორო, კაცთა შორის იცხოვრე, გარნა მათ ნუ დაემონები, მათი ნუ გრცხვენია ღვთის მსახურებასა შინა, და თუ ვისმე ხედავ, ანუ იცნობ ღვთის მოშიშს, მართალს, ღვთის სასუფევლის მეძიებელს, იმას დაუახლოვდი, მაგრამ ნუ დაემონები, არამედ ბაძავდი მას; ხოლო მონა იყავ ერთისა მხოლოდ ღვთისა. ამინ.